Ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία παιδιών

Πώς λειτουργεί η Ψυχοθεραπεία των παιδιών;

Το αίτημα για βοήθεια.

Οι δυσκολίες που βιώνει ένα παιδί θα φανούν συνήθως με την έκφραση κάποιου συμπτώματος που θα παρατηρηθεί στο σπίτι ή το σχολείο ήδη από την βρεφική ή νηπιακή ηλικία. Ωστόσο, το παιδί δεν είναι σε θέση να διατυπώσει άμεσα ένα αίτημα για βοήθεια. Οι γονείς είναι εκείνοι που θα αξιολογήσουν τις προβληματικές συμπεριφορές ή τα σωματικά συμπτώματα και θα αναζητήσουν θεραπευτική βοήθεια. Από τη στιγμή βέβαια που το παιδί έρθει σε επαφή με το θεραπευτή, προκειμένου να προχωρήσει η θεραπεία, περιμένουμε και από το ίδιο το παιδί να εκφράσει και τη δική του επιθυμία να έρχεται και να αλλάξει.

Πότε χρειάζεται ψυχοθεραπεία ένα παιδί;

Ο ρόλος των γονέων

Η ψυχοθεραπεία των παιδιών έχει την ιδιαιτερότητα ότι τα παιδιά είναι απόλυτα εξαρτημένα από τους γονείς τους και ως εκ τούτου η στάση των γονέων απέναντι στη θεραπεία είναι καθοριστική για την εξέλιξή της. Οι γονείς είναι αναγκαίο να αναγνωρίζουν τη χρησιμότητα της  θεραπείας και να είναι θετικοί προς αυτή. Ενδεχομένως να χρειαστεί να δείξουν υπομονή σε περιόδους που η θεραπεία μοιάζει να μην προχωρά ή να μην έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ακόμη, είναι σημαντικό να αντέξουν να αποκαλύψουν κι εκείνοι αδυναμίες τους ή κάποιες φορές να εμπλακούν στη θεραπεία προκειμένου να προχωρήσει το παιδί. Όσο πιο μικρό είναι ένα παιδί τόσο πιο αναγκαία είναι η συμμετοχή τους. Άλλωστε γονείς και θεραπευτής είναι σύμμαχοι με ένα κοινό στόχο.

Η ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία παιδιών

Για την ψυχαναλυτική οπτική δεν υπάρχει μια μοναδική αντικειμενική αιτία που ευθύνεται για τα συμπτώματα και την επαναληπτικότητά τους. Ακόμα κι αν υπάρχει βιολογική βάση εκτιμούμε τις συνέπειες που έχει το πρόβλημα στην ψυχική οργάνωση και τις σχέσεις. Για αυτό το λόγο απαιτείται μια αναλυτική και συνολική εκτίμηση της ψυχικής οργάνωσης του παιδιού και των σχέσεών του, προκειμένου να εντοπιστούν οι παράγοντες που ενδέχεται να έχουν διαταράξει ή συντηρήσει την ψυχική ανισορροπία και να διαπιστωθεί αν η εικόνα που παρουσιάζει το παιδί είναι μια αντιδραστική περιστασιακή διαταραχή ή πιο μόνιμη. Παραδείγματος χάριν, σε μια περίπτωση σχολικής αποτυχίας θα διερευνήσουμε την αλληλεπίδραση του γενετικού παράγοντα (εγγενείς δυσκολίες που έχει το παιδί), των συνθηκών (σχέση με το δάσκαλο και τους συμμαθητές, τρόπος διδασκαλίας, τρόπος διαβάσματος κλπ.), της γονεικής  λειτουργίας (αν ο γονιός διαβάζει το παιδί και με ποιο τρόπο, τι προσδοκίες έχει από αυτό κλπ.) και βλέπουμε πώς όλα τα παραπάνω ενσωματώνονται ψυχικά στο παιδί.

Πόσο κρατά η ψυχοθεραπεία παιδιών;

Στα παιδιά κάποιες φορές ενδέχεται να δούμε γρήγορα αποτελέσματα, αφού η ανάκτηση της ψυχικής ισορροπίας επιτυγχάνεται ευκολότερα συγκριτικά με τους ενήλικες. Η αλλαγή του δυσλειτουργικού περιβάλλοντος και των στρεσογόνων παραγόντων, μπορεί επίσης να έχει άμεσα θετικά αποτελέσματα στην ψυχική κατάσταση του παιδιού. Στην περίπτωση που το παιδί παρουσιάζει πιο δομικές δυσκολίες η θεραπευτική παρέμβαση θα έχει μεγαλύτερη διάρκεια.

Συμπερασματικά

Τελικά ένα παιδί που δυσκολεύεται μπορεί να βρει πραγματική ανακούφιση μέσα από την θεραπευτική διαδικασία. Η ψυχοθεραπεία παιδιών και η σχέση που δημιουργεί το παιδί με το θεραπευτή του παρέχει ένα χώρο αποδοχής, ασφάλειας και εμπιστοσύνης. Λειτουργεί υποστηρικτικά στο Εγώ του, του δίνει μια αισιόδοξη προοπτική για το μέλλον και του επιτρέπει να κάνει ένα νέο ξεκίνημα. Το βοηθά να προχωρήσει συναισθηματικά και αναπτυξιακά και μπορεί να λειτουργήσει προληπτικά, για την αποφυγή ψυχικών δυσκολιών ή και διαταραχών κατά την εφηβεία και την ενήλικη ζωή.

* Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από το ηλεκτρονικκό περιοδικό LAPSUS

Βιβλιογραφία

Αναγνωστόπουλος Κ. Δ. & Λαζαράτου Ε. (2005). Εισαγωγή στην κοινοτική ψυχιατρική. Έκδοση Ψυχιατρική Κλινική Παν/μίου Αθηνών, Αιγινήτειο Νοσοκομείο.

Γραμμή Σύνδεσμος (2007). Πώς να μιλήσετε σε ένα παιδί για…. Εκδόσεις ΚΟΑΝ.

Cordie’ A. (2004). Γιατρέ, γιατί το παιδί μου έχει πρόβλημα; Εκδόσεις ΟΛΚΟΣ

Dolto  F. (1993). Μεγαλώστε σωστά το παιδί σας. Από τη γέννηση του μέχρι την εφηβεία. Τόμος 2. Εκδόσεις Γιαλλέλη.

Dolto  F. (1993). Μεγαλώστε σωστά το παιδί σας. Από τη γέννηση του μέχρι την εφηβεία. Τόμος 3. Εκδόσεις Γιαλλέλη.

Freud  A. (2003). Εισαγωγή στην τεχνική της ανάλυσης του παιδιού. Εκδόσεις Ροές.

Klein M. (1979). Η ψυχανάλυση των παιδιών. Εκδόσεις Πύλη

Mannoni M. (2002). Η πρώτη συνάντηση με τον ψυχαναλυτή. Εκδόσεις Μεταίχμιο.

McWilliams N. (2012). Ψυχαναλυτική Διάγνωση. Εκδόσεις ΙΨΥ